İlk kez 2002 yılında ortaya atılan Su Ayak İzi kavramı, doğrudan tüketilen sudan ziyade kullandığımız ürünlerin üretiminden son kullanıcıya gelene kadar tüketilmiş olan tüm tatlı su miktarını (buharlaşma dahil) kapsamaktadır. Kaynaklara yönelik artan talebin ve giderek azalan su miktarının ışığında, su kullanımı ve yönetimi her şirket için düşünülmesi gereken bir kilit konudur. Su yönetimine yerel, bölgesel ve küresel düzeylerde gerek vardır ve bu da tutarlı bir değerlendirme yöntemi gerektirir. ISO 14046 bu tutarlılığı sağlayacak ve su ayak izi sonuçlarına inanılırlık kazandıracak yeni su ayak izi standardıdır.

ISO 14046, su ayak izlerini değerlendirmek ve raporlamak konusundaki ilkeleri, gereklilikleri ve kılavuzları tanımlayan uluslararası bir standarttır. 

ISO 14046 su ayak izi eğitimine katılan kişiler, ürünlerin, süreçlerin ve kurumların su ayak izinin yaşam döngüsü değerlendirmesi (LCA) yaklaşımına göre nasıl hesaplanacağı hakkında bilgi sahibi olmaktadır. Kurumsal sürdürülebilirlik politikalarının vazgeçilmez bir parçası olan su ayak izi hesabı ve yönetimi hakkında teorik ve pratik bilgiler edinmek ve bu bilgileri kuruluşlarında uygulamak isteyen kişiler ISO 14046 su ayak izi eğitimine katılmalıdır.

Üretim ve hizmetin bütün aşamaları dahil kullanılan tatlı su miktarının (kirletilen su miktarı ve geri kazanılan su miktarı da dahil), hesaplanması olarak tanımlanabilir.

Su ayak izi hesaplanması, aynı zamanda su ile ilgili çevre üzerindeki potansiyel etkiyi değerlendirme işlemidir. Su Ayak İzi hesaplamasında hem doğrudan su kullanımını hem de üretim sürecindeki dolaylı su kullanımını hesaba katılması gerekir.

•         Bir proses basamağının su ayak izi,

•         Bir ürünün su ayak izi,

•         Tüketicinin su ayak izi/bir grup tüketicinin su ayak izi,

•         Bir ulustaki tüketicilerin su ayak izi;

•           Bir belediye, il veya diğer idari birimlerdeki tüketicilerin su ayak izi,

•         Su toplama veya nehir havzasındaki tüketicilerin su ayak izi,

•         Coğrafi olarak belirlenmiş bir alanda su ayak izi;

•           Ulus içindeki su ayak izi,

•         Belediye, il veya diğer idari alanlarda su ayak izi,

•         Bir su toplama alanı veya nehir havzasında su ayak izi,

•         Bir işletmenin su ayak izi,

•         Bir iş sektörünün su ayak izi,

•         Bütün olarak insanlığın su ayak izi.

ISO 14046 Su Ayak İzi Standardı, doğrudan ve dolaylı kirletilen tatlı su miktarı ile geri kazanılan su miktarının hesaplanması için güvenilirlik kazandıracak su izi için yeni standarttır.

ISO 14046, ürünlerin, süreçlerin ve kuruluşların su ayak izi değerlendirmeleri için kurallar ve gereksinimler belirler. Değerlendirmede su kalitesini etkileyen hava ve toprak emisyonlarını içerir.

ISO 14046 Su ayak izi Standardı; bir ürün yapmak, bir hizmet sunmak veya bir etkinliği tamamlamak için tüketilen su miktarını ölçmek için bir çevresel hesaplama tekniğidir.

Bir tedarik zinciri içindeki su ile ilgili riskleri tanımlamak için yararlı bir araçtır. ISO 14046 standardı, su ayak izi değerlendirmelerinin gerçekleştirilmesi ve raporlanması için ilkeleri, şartları ve yönergeleri sağlar.

ISO 14046 Su ayak izi Standardı; Su Ayak İzi Hesaplamalarını yapmak ve yapılan hesaplamaların doğruluğunu değerlendirmek için kullanılan Uluslararası bir standarttır.

Bu Uluslararası Standardın; ürünlerin, süreçlerin veya kuruluşların su ayak izini değerlendirmek ve raporlamak için şeffaflık, tutarlılık, tekrarlanabilirlik ve güvenilirlik sağlayarak dünya çapında kuruluşlara, hükümetlere ve diğer ilgili taraflara fayda sağlaması beklenmektedir.

Bu Uluslararası Standarda göre yapılan bir su ayak izi değerlendirmesi:

•               Bir yaşam döngüsü değerlendirmesine dayanır (ISO 14044'e göre),

•               Modülerdir,

•               Su ile ilgili olası çevresel etkileri tanımlar,

•               İlgili coğrafi ve zamansal boyutları içerir,

•               Su kullanım miktarını ve su kalitesindeki değişimleri tanımlar,

•               Hidrolojik bilgiyi kullanır.

Bir su ayak izi değerlendirmesi, aşağıda ele alınan maddelere yardımcı olabilir:

a.    Su ile ilgili potansiyel çevresel etkilerin büyüklüğünü değerlendirmek,

b.    Ürünlerin yaşam döngüsü aşamalarında, süreçlerde ve kuruluşta ortaya çıkan suyla ilgili potansiyel çevre etkilerini azaltma fırsatlarını belirlemek,

c.     Su ile ilgili stratejik risk yönetimi,

d.    Su verimliliğinin kolaylaştırılması ve su yönetiminin ürün, süreç ve kuruluş düzeyinde optimizasyonu,

e.    Endüstrideki, hükümetteki veya sivil toplum kuruluşlarındaki karar vericileri suyla ilgili potansiyel çevresel etkiler konusunda bilgilendirmek,

f.     Su ayak izi sonuçlarının raporlanması için bilimsel kanıtlara dayalı tutarlı ve güvenilir bilgi sağlamak.

ISO 14046 standardı, üretim için tatlı su kullanımının azaltılmasıyla ilgilidir.

Bu standardın endüstride uygulanmasından dolayı, gelecek nesiller için su tasarrufu sağlanmaktadır.

Su, dünyadaki önemli doğal kaynaklardan biridir.

Dolayısıyla, ISO 14046 standardının uygulanması potansiyel etkiyi belirleyecek ve su tasarrufu için kontrol önlemleri alınacaktır.

1.        Prensipler

2.        Metodolojik çerçeve

3.        Raporlama

4.        Eleştirel inceleme

5.        Toplumsal düşünce

6.        Çevresel Gereklilikler

7.        Yasal yükümlülükler

8.        Kültürel düşünce

9.        Politik değerlendirme

10.      Organizasyon çeşitliliği

11.      Ekonomik koşullar

•               Gelecekteki risklerden kaçınmak için su tasarrufu yapılır.

•               Su ile ilgili çevresel etkiler sürekli olarak azaltılır ve kontrol edilir.

•               Ürün verimi, işlem artar.

•               Politikanızı çevre endüstrileri ve devletle paylaşın.

•               Çevreyi etkilemeden müşteri gereksinimlerini karşılamak.

ISO 14046 Belgesi; ISO 14046 Standardına göre belirli bir İzleme Dönemine ait Su Ayak İzi Hesaplamalarını yapmış, standardın ilgili gereksinimlerini sağlamış firma ve organizasyonların Uluslararası Denetim Firmaları tarafından ilgili izleme dönemi veya yılına göre hesaplamaları kontrol edilerek değerlendirildiği ve yapılan değerlendirmeler neticesinde Belirli bir güven seviyesinde doğrulanması neticesinde verilen bir Rapor, Sertifika veya Belgedir.  

İzometrik Su Döngüsü

Dünyadaki toplam su miktarı yaklaşık 1,4 milyar km3 civarındadır.  Yeryüzünün %75’i okyanuslar tarafından tuzlu su ile kaplanmış olsa da toplam suyun sadece %2,5’i tatlı sudur.

(Kaynak: TSKB Tematik Bakış, Su: Yeni Elmas Can Hakyemez, Şubat 2019)

Suyu Tüketiyoruz; Ama nasıl?

Yeryüzü Su Kaynaklarının Dağılımı

Sektör Bazında Küresel Su Tüketimi

Küresel Su Kıtlığı

Türkiye’de Suyun Mevcut Durumu

Su fakiri olmaya aday bir ülkeyiz

*2006-2011 dönemi verileri kullanılmıştır.

Su ayak izimiz: Günlük 5000 litrenin üzerinde!

•               Türkiye’de kişi başı doğrudan su tüketimi: 224 lt/gün

•               Türkiye’de kişi başı su ayak izi: 5416* lt/gün

2050-2060 yıllarında ise;

•               67,7 milyar m3’e çıkarak %67 oranında artacağı öngörülmekte ve yeraltı suyu kullanımı sabit kalacağı kabulü ile toplam kullanılabilir su miktarının 57 milyar m3’ten 85 milyar m3’ e çıkabileceği öngörülebilir.

Mevcut "Su Çekim/Su Mevcudiyeti

“%31 ‘su stresi’ kategorisinde 

2050-2060 yıllarında %45 seviyelerinde

%40’ın üstünde olmasından dolayı ‘aşırı su stresi’ sınıfında yer alabiliriz.

Türkiye Su Ayak İzi Raporu‐2014

http://awsassets.wwftr.panda.org/downloads/su_ayak_izi_raporweb.pdf