AB'de yenilikçi fikirlerden yana bir eksiklik yoktur, ancak ölçeklendirme, uygulama ve ticarileştirme söz konusu olduğunda, Draghi’nin Avrupa Rekabetçiliğinin Geleceği raporu, parçalı ve verimsiz kamu Araştırma ve İnovasyon (Ar&I) desteğinin ciddi bir zorluk oluşturduğunu vurgulamaktadır. Buna ek olarak, diğer bölgelerin sunduğu cazip ve öngörülebilir düzenlemeler, AB şirketlerinin genişleme ve finansman arayışlarını başka yerlere yönlendirmesine neden olmaktadır.
Bu eğilimi tersine çevirmek ve Avrupa’nın küresel rekabetçiliğini güvence altına almak için, AB’nin parçalı Ar&I finansman yapısını basitleştirmesi ve entegre etmesi gerekmektedir. Bu durum özellikle kimya sektörü için aciliyet taşımaktadır, çünkü iklim nötrlüğünü, döngüselliği, dijitalleşmeyi ve güvenli ve sürdürülebilir kimyasalların dönüşümünü mümkün kılan teknolojileri ölçeklendirmek için önemli miktarda finansman ve yatırım gereklidir. Hedef odaklı mali destekler olmadan Avrupa, endüstriyel dönüşümde geri kalma riskiyle karşı karşıyadır.
Yeni yayımlanan Temiz Sanayi Anlaşması (CID), sanayinin karbonsuzlaştırılmasını, ekonomik dayanıklılığı ve küresel rekabetçiliği desteklemek için bir “dönüştürücü iş planı” ortaya koymaktadır. Ancak, bu hedeflerin hayata geçirilebilmesi için Avrupa’nın finansman mekanizmalarının da eş zamanlı olarak gelişmesi gerekmektedir—sanayiye, yenilikleri AB içinde ölçeklendirebilmesi için gerekli olan netlik, esneklik ve mali desteği sağlanmalıdır.
Cefic’in "AB Ar&I Finansman Yapısını İyileştirme: Mevcut Zorlukların Ele Alınması" başlıklı pozisyon belgesi, Antwerp Deklarasyonu’nun 2. Maddesi üzerine inşa edilmiştir. Bu madde, projelerin ticarileşme aşamasına geçişini kolaylaştırmak amacıyla, riskleri azaltmaya ve ölçeklendirmeye odaklanan, basitleştirilmiş, hızlandırılmış ve entegre bir Ar&I finansman mekanizması çağrısında bulunmaktadır.
Pozisyon Belgesi, mevcut finansman yapısını basitleştirmek ve daha verimli hale getirmek için gerekli somut eylemleri ortaya koymaktadır:
- Yüksek teknoloji hazırlık seviyesi (TRL) projeleri için öngörülebilirliği artırmak ve yatırımları güvence altına almak, hedef odaklı araçlar, destekleyici ve öngörülebilir bir politika çerçevesi ve sanayi yeniliklerinin ölçeklendirilmesini kolaylaştıran optimize edilmiş finansman mekanizmaları ile sağlanmalıdır.
- AB Ar&I finansal araçlarını entegre etmek ve basitleştirmek, büyük finansman programlarını daha verimli hale getirerek, proje sürelerinde esneklik sağlayarak ve finansman çağrılarını önceden tanımlanmış çözümler yerine karşılaşılan zorluklara dayalı olarak önceliklendirerek gerçekleştirilmelidir.
- Bir sonraki Çok Yıllı Mali Çerçeve (MFF 2027-2034) kapsamında stratejik sektörler için özel bir Ar&I fonu oluşturmak, 2024-2029 Stratejik Gündemi'nde belirlenen kritik teknolojilerin ve ürünlerin üretimini desteklemek amacıyla tasarlanmalı ve kimya sektörünün yeterli temsiliyeti güvence altına alınmalıdır.
- AB boyunca ve bölgesel programlara yönelik başvuru süreçlerini sadeleştirmek amacıyla, Avrupa için Stratejik Teknolojiler Platformu (STEP) modelinden ilham alarak kimya sektörü için merkezi bir finansman koordinasyon platformu ile ‘tek durak noktası’ oluşturup şirketlere teorik araştırmadan ticarileşmeye kadar net bir yol haritası sunulmalıdır.
- Bölgesel ve Avrupa finansmanı arasında, kilit kamu ve özel yatırımcı aktörlerini de kapsayacak şekilde tamamlayıcı teşvikler oluşturulmalı. Avrupa finansmanı, daha sınırlı bölgesel finansmanla (devlet yardımları) desteklenen başarılı projelere ek finansman sağlayarak bu projelerin ölçeklendirilmesine katkıda bulunabilir.
- Kanıtlanmış fikir aşamasından pazara girişe kadar kesintisiz bir finansman yolu sunmak amacıyla, Avrupa ve bölgesel finansman programları entegre edilerek eş finansman süreçleri ve talep odaklı teşvikler hızlandırılmalıdır.
- İdari yükler azaltılmalı ve hibe başvuruları sadeleştirilmelidir. Bunun için temel teknik gereklilikler dışındaki unsurlar kaldırılmalı ve dokümantasyon standartlaştırılarak süreç daha verimli hale getirilmelidir.
Sanayi dönüşümünü teşvik etmek, yenilikçi fikirlerin ticarileşme sürecini hızlandırmak ve uzun vadeli rekabetçiliği güvence altına almak için, basitleştirilmiş, riskleri azaltan ve etki odaklı bir AB finansman yaklaşımı kritik öneme sahiptir.
