- BM'nin iklim değişikliği ile mücadele için bir dönüm noktası olarak görülen IPCC ‘’iklim değişikliği 2021: ‘’fiziksel bilim temeli’’ raporu, İskoçya'nın Glasgow şehrinde düzenlenecek COP26 İklim Zirvesi'ne aylar kala yayımlandı.
- Rapor, önümüzdeki 10 yılın gezegenimizin geleceğini güvence altına almak için ne kadar kritik olduğunu göstermekte, kömürden vazgeçerek temiz enerji kaynaklarına dönmenin, doğayı korumanın ve "ön cephedeki ülkelere" finansal destek vermenin önemine işaret etmektedir.
- Ekler:
- · Orijinal rapora ve 42 sayfalık özet rapora https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/ linkten erişebilirsiniz.
- Rapordan Özet Bilgi Notları:
- Rapordan (IPCC ‘’iklim değişikliği 2021: ‘’fiziksel bilim temeli’’ raporu) öne çıkan bazı bulgular şöyle:
- · Bilim insanlarının, gezegenin insan faaliyetleri sebebi ile ısındığına dair şüphesi bulunmuyor. İnsan faaliyetleri sonucunda, gezegenin ikliminde hızlı ve büyük ölçekli değişiklikle meydana geldi. Bu etkilerin bazılarının geri dönüşü bulunmuyor.
- · IPCC analizlerine göre 1,5 derece eşiğinin aşılmadığı hiçbir senaryo yok. En iddialı senaryoda bile, bu eşiğin aşılmasından sonra ortalama sıcaklığın ancak yüzyılın sonuna doğru yeniden 1,4 dereceye doğru düşüş göstereceği tahmin ediliyor.
- · Sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlamak için, hükümetlerin emisyonlarını 2030 yılına kadar yarıya indirmesi gerekiyor. Bu nedenle, iklim planının daha iddialı hale getirilmesi ve net sıfır emisyon yol haritalarının, hızla gerçekleştirilecek emisyon azaltım çabalarının temeline konulması gerekiyor.
- · Dünyadaki doğal yaşamın, daha fazla ısınma nedeni ile zarar göreceği öngörülüyor. Bu nedenle kara ve okyanus ekosistemlerinin kapasitesinin, iklim sorununu çözmemize yardımcı olma anlamında sınırlı etkisi bulunduğu öne sürülüyor.
- · Isınmayı durdurmak istiyor isek, karar vericilerin net sıfır emisyon planlarını hayata geçirmesi gerekiyor, karbondioksitin atmosfer dışında depolanmasına yönelik teknolojiler net sıfır emisyon planlarının önemli araçları arasında yer alıyor. Ancak bu teknolojilerin kullanımının, yalnızca hızlı ve derin emisyon azaltımlarına eşlik ettiği durumda fayda sağlayacağı belirtiliyor.
- · 2019’da atmosferdeki CO2 konsantrasyonu, 2 milyon yıl içinde herhangi bir zamandan daha yüksek şekilde gerçekleşti. Önemli sera gazları olan metan ve azot oksit gazlarının konsantrasyonları, 800 bin yıllık zaman dilimindeki herhangi bir zamandan daha yüksek şekilde gerçekleşti.
- · Bilim insanları, yakın vadede CO2 dışındaki, metan, SO2 ve NO2 gibi sera gazları ile mücadele etme ihtiyacını net şekilde ortaya koyuyor.
- · Deniz seviyelerindeki küresel ortalama yükseliş, 1900 den bu yana, son 3000 yıldaki herhangi bir zamandan daha hızlı artış gösterdi. Denizel ısı dalgalarının oluşma sıklığı, 1980’lerden bu yana 2 katına çıktı.
- · Buz tabakası süreçlerindeki belirsizlik nedeni ile, küresel ölçekte deniz seviyesindeki artışın 2100 yılında 2 metreye, 2150 yılında ise 5 metreye kadar olan olası aralığın üzerinde gerçekleşmesi, emisyonların en fazla arttığı senaryoda göz ardı edilemez hal alıyor.
- · Deniz seviyesindeki yükselişin, iklim değişikliği ile en iddialı şekilde mücadele eden yol haritalarında dahi yüzbinlerce yıl devam etmesi öngörülüyor.
- · Gezegenin büyük bölümü, sıcak hava dalgalarını içeren aşırı sıcaklara maruz kalıyor.
- · Son zamanlarda yaşanan aşırı sıcakların gerçekleşmesi, insan etkisi olmadığı durumda, son derece düşük bir ihtimal olarak değerlendiriliyor.
- · Akdeniz, güney Avustralya ile kuzey Amerika’nın batı kıyılarının artan kuraklıklar ile karşı karşıya kaldığını gösteren yeterli kanıt hali hazırda elimizde bulunuyor.
- · Mevcut iklim politikaları ve ulusal katkı beyanları doğrultusundaki en iyi tahmin ise, 2100 yılına gelindiğinde küresel ısınmanın 2,7 dereceye ulaştığı senaryo
- Dünyanın yüzey sıcaklığının en son 2,5 derece nin üzerine çıkması (sanayi devrimi öncesindeki seviyeler ile kıyaslandığında) 3 milyon yılı aşkın zamanda gerçekleşmişti. Bu sebeple gezegenin karşı karşıya olduğu ısınma seviyesi, eşi benzeri görülmemiş ölçekte.
- ** IPCC'ye göre, gezegende sıcaklık şu anda 1,1 derece artmış durumda ve bunun 0,3 derecesi metan gazından kaynaklandı.
IPCC raporundan veriler:
- · Dünya yüzeyinde sıcaklık, 2011-2020 arasında 1850-1900 arasındakinden 1,09 °C daha yüksekti
- · Son beş yıl, 1850'den bu yana kaydedilen en sıcak dönem oldu
- · Son zamanlarda deniz seviyesindeki yükselme oranı, 1901-1971 ile karşılaştırıldığında neredeyse üç katına çıktı
- · 1990'lardan bu yana buzulların küresel olarak erimesinin ve Arktik deniz buzundaki küçülmenin en önemli itici gücü, "büyük olasılıkla" (% 90) insan etkisi
- · Sıcak hava dalgaları da dahil olmak üzere aşırı sıcakların 1950'lerden bu yana daha sık ve yoğun hale geldiği, soğuk olayların ise daha az sıklıkta ve daha az şiddetli hale geldiği "neredeyse kesin"
- Gelecekteki 5 etki:
- · Tüm emisyon senaryolarına göre sıcaklıklar 2040 yılına kadar 1850-1900 seviyelerinin 1,5 °C'nin üzerine çıkacak
- · Değerlendirilen tüm senaryolarda, Kuzey Kutbu'nun 2050'den önce en az bir kez Eylül ayında neredeyse buzsuz olması muhtemel
- · 1,5 °C'lik ısınmada bile "tarihsel kayıtlarda benzeri olmayan" bazı aşırı iklim olayları artan bir şekilde meydana gelecek
- · Yakın geçmişte yüzyılda bir kez meydana gelen aşırı deniz seviyesi olaylarının 2100 yılına kadar gelgit ölçüm konumlarının yarısından fazlasında en az yılda bir kez meydana geleceği tahmin edilmekte
- · Birçok bölgede yangın havalarında muhtemelen artış olacak