Değerli Üyelerimiz,
2025-2028 Ulusal Döngüsel Ekonomi Stratejisi Yayımlandı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan “2025-2028 Ulusal Döngüsel Ekonomi Stratejisi ve Eylem Planı” Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile Resmî Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Türkiye’nin 2025-2028 dönemine yönelik Ulusal Döngüsel Ekonomi Stratejisi ve Eylem Planı (UDESEP) Cumhurbaşkanlığı Genelgesiyle Resmî Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan plan, Türkiye’nin 2053 Net Sıfır Emisyon hedefi doğrultusunda döngüsel ekonomi ilkelerini üretim, tüketim ve atık yönetimi süreçlerine entegre etmeyi amaçlıyor.
Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile yürürlüğe giren 2025–2028 Ulusal Döngüsel Ekonomi Stratejisi ve Eylem Planı (UDESEP), Türkiye’nin kaynak verimliliğini artırarak 2053 Net Sıfır Emisyon hedefine ilerlemesini amaçlıyor.
Strateji belgesi,
· Ham madde kullanımı ve
· Çevresel etkisi yüksek 7 sektörü odağına alıyor:
1. Ambalaj,
2. Batarya ve araç,
3. Elektronik ve bilgi-iletişim teknolojileri,
4. İnşaat ve bina,
5. Plastik,
6. Tekstil,
7. Gıda ve biyokütle.
UDESEP hedefleri;
UDESEP, 2053 Net Sıfır Emisyon hedefiyle uyumlu biçimde, doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimi, sera gazı azaltımı, ithalat bağımlılığının düşürülmesi ve yeşil istihdam yaratılması hedeflerini bir araya getiriyor. AB’nin Döngüsel Ekonomi Eylem Planı ve AB Yeşil Mutabakatı ile uyumlu şekilde hazırlanan strateji, Türkiye’nin sürdürülebilir üretim zincirlerinde rekabet gücünü artırmayı hedefliyor.
Kaynakları israf etmeden, geri kazanıp yeniden kullanarak sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen bir ekonomik sistem olan Döngüsel Ekonomiyle geri dönüşüm temelli üretim desteklenerek doğal kaynakların korunması, iklim değişikliği ile mücadele ve yeşil üretimle uluslararası pazarda rekabet gücünün artırılması hedeflendi.
· Doğal kaynakların korunması,
· İthalat bağımlılığının azaltılması,
· İklim değişikliğiyle mücadele ve rekabet gücünün artırılması
Plan, döngüsel ürünler, öncelikli sektörler, atık ve israfı önleme, döngüsel ekonominin yaygınlaştırılması, yatay eylemler ve ilerlemenin izlenmesi olmak üzere altı stratejik alan altında kurgulandı. Bu çerçevede, 22 amaç ve 53 eylem belirlenmiş durumda.
6 stratejik alan altında geliştirilen 53 eylem;
* döngüsel ürünler,
* atık ve israfın önlenmesi,
* yeşil ve dijital dönüşüm,
* yatırım teşvikleri ve Yeşil Taksonomi,
* veri temelli izleme sistemi gibi başlıkları kapsıyor.
125 kurum ve kuruluşun katkısıyla hazırlanan strateji,
Döngüsel ekonomiye geçişte sadece çevresel değil, ekonomik ve sosyal faydaları da gözetiyor.
Adil geçiş ilkesi doğrultusunda iş gücü dönüşümünü destekleyen politika ve programlar planlandı.
Bu sektörlerde öne çıkan iş modelleri;
· Eko-tasarım,
· Ürün dayanıklılığı,
· Geri dönüşüm oranlarının artırılması,
· Endüstriyel Simbiyoz ve kaynak verimliliği
Belge, aynı zamanda döngüsel ekonominin ölçülmesini, veri temelli karar mekanizmalarının güçlendirilmesini ve hesap verebilir bir izleme sisteminin oluşturulmasını öngörüyor. Uygulama sürecinde, Yeşil Taksonomi aracılığıyla çevreci yatırımların yönlendirilmesi ve sürdürülebilir finansman araçlarının geliştirilmesi planlanıyor. Eylemler, kamu alımlarından ürün tasarımına, sanayi politikalarından istihdama kadar geniş bir yelpazede düzenlemeler içeriyor.
UDESEP, yalnızca çevresel değil, ekonomik getiriler de öngörüyor. Bakanlık hesaplamalarına göre, planın hayata geçmesiyle atıkların ekonomiye kazandırılması sonucu yılda 210–350 milyar TL katma değer yaratılması, 100 binden fazla yeni istihdam oluşması ve döngüsel üretim teknolojileri için her yıl 110–180 milyar TL yatırım yapılması bekleniyor. Bu kapsamda Sıfır Atık uygulamaları, endüstriyel simbiyoz ve yeşil OSB projeleri ülke genelinde yaygınlaştırılacak.
Hazırlık sürecinde 200’den fazla kurumun katılımıyla gerçekleştirilen çalıştay ve analizlerde, AB mevzuatına uyum, sektörel etki analizleri ve ulusal politika senaryoları değerlendirilerek Türkiye’ye özgü bir çerçeve oluşturuldu. Stratejinin uygulanmasıyla birlikte üretim süreçlerinde kaynak verimliliği artacak, atık oluşumu azalacak ve ülkemiz, Avrupa Yeşil Mutabakatı ile uyumlu “düşük karbonlu, rekabetçi ekonomi” vizyonuna bir adım daha yaklaşacak.
Kaynak:
T.C. Ulusal Döngüsel Ekonomi Stratejisi ve Eylem Planı için BURAYA tıklayınız.